The Classroom Experiment: ik wil geen vingers zien en alle andere tips!

De voorbije 2 dagen werd op BBC2 The Classroom Experiment uitgezonden waarin professor  Dylan Wiliam experimenten opzet in een secundaire school. Wat zijn de eenvoudige maar effectieve tips?

• Je wil als leerkracht geen vingers zien voor een antwoord, want dit zorgt er voor dat slechts een kwart van de leerlingen aan het denken gaat, maar je gebruikt liever een random keuzesysteem, bijvoorbeeld door gewoon de namen uit een doosje te halen.
  Opgelet: de invoering hiervan is behoorlijk frustrerend voor beide partijen (leerlingen en leerkrachten), en zeker voor de sterkere leerlingen die gewoon zijn veel te antwoorden (of zoals de prof het omschrijft, het gesprek te domineren).
  Het is ook heel belangrijk dat er een sfeer bij komt waarin het ok is om een fout te maken. Uit het experiment blijkt dat het zelfvertrouwen bij vooral de zwakkere leerlingen toeneemt. De sterkere leerlingen leren dat ze vooral bij moeten leren in plaats van steeds gelijk hebben.
• Een volgende stap kan zijn dat je net iedereen laat antwoorden, wat we eerder al vermeldden, het systeem met de bordjes. De aanpak is simpel, als iedereen de antwoorden moet noteren op kleine bordjes en dan tegelijkertijd toont aan de leerkracht, dan haken de minder zelfzekere of zwakkere leerlingen niet af, maar blijven de sterkere toch betrokken (en worden ze minder gefrustreerd). De bordjes worden door de leerlingen geapprecieerd.
• Begin de dag met (bijvoorbeeld 10 minuten) sport. Uit vooral Amerikaans onderzoek blijkt dit de hersenen te stimuleren en zorgt het voor een grotere motivatie bij de leerlingen en vooral een grotere alertheid. De leerlingen getuigen dat het een goede breuk is met wakker worden en ze lijken effectief gemotiveerd.
• Vraag de leerlingen wat er fout en goed is aan je lesgeven. Vraag hen waar ze het gevoel hebben iets bij te leren en waar niet. Dit is tegelijk eenvoudig maar ook confronterend. We geven vaak de tip aan leerkrachten om elkaar te observeren, maar leerlingen echt de taak geven om in plaats van de les te volgen, een les puur te letten op het lesgeven en de reacties van de groep gaat een heel stuk verder.
• Verkeerslicht techniek: geef de leerlingen 3 bekertjes in groen, oranje, rood. Groen: alles is ok. Oranje: de leerkracht gaat iets te snel voor je. Rood: ik wil een vraag stellen.
  Dit bleek zeer aan te slaan bij de leerlingen en zorgde tegelijk voor rust in de klas.
• Afschaffen van punten is een grote stap. De prof wil wel degelijk een stuk competitie bewaren, maar puur punten zorgt voor frustratie bij de zwakkere en te extrensieke motivatie bij de sterkere. In het experiment vervangt hij punten door commentaren die vooral moeten gericht zijn op hoe je kan verbeteren. Reken niet er op dat zwakkere leerlingen in hun vrije tijd zich bijwerken omdat je hen een slecht cijfer gegeven hebt.
  Dit blijkt een van de zwaardere vernieuwingen te zijn, waarbij leerlingen makkelijker commentaren aanvechten dan ze vroeger bij punten deden.
• De ouderavonden worden ook zeer anders: het zijn lessen waarbij leerlingen samen met hun vader of moeder les krijgen en alle technieken ook op hen toegepast worden. Dit wordt trouwens van alle vernieuwingen het snelst positief ervaren en zorgt voor een grote betrokkenheid van de ouders.
• De techniek van de secret student om gedrag bij te werken op basis van peer pressure. Elke dag wordt een leerling random uitgekozen en deze zal door  alle lesgevers die aan de klas lesgeven gevolgd worden en beoordeeld worden op zijn of haar gedrag. De leerlingen weten niet wie de leerling is. 3 goede beoordelingen (van de 5 lessen) op een dag zorgen voor een geslaagde dag voor de klas.  Als ze genoeg punten verzamelen met de klas samen krijgen ze een beloning op het einde van de maand met een uitstap. Na elke les wordt bekend gemaakt of er een punt verdiend is voor de groep. De naam van de leerling wordt niet bekend gemaakt als er geen punt gescoord wordt, enkel als de groep wel goed gescoord heeft. (positieve bekrachtiging). Het is perfect mogelijk dat, door de random keuze, de zelfde leerling 2 dagen na elkaar gevolgd wordt en bepaalde leerlingen nooit gevolgd worden in een maand.

Opgelet: deze tips moeten volgens de professor wel ingepast worden in je eigen manier van lesgeven en hebben weken nodig om gewoon te worden.

De documentaire is heel eerlijk in het tonen van de worsteling die de leerkrachten en leerlingen hebben met de relatief eenvoudige veranderingen. Veel is zo diep geworteld, dat het enkel kan veranderen door het traag te doen en vol te houden. Dylan voert telkens slechts 2 kleine veranderingen door om ze daarna te evalueren met zowel de leerlingen als de leerkrachten. Hij rekent ook echt op de ervaring van beide groepen om de aanpakken te verfijnen naar de specifieke leerkracht of leerlingengroep. Los van de verbetering in resultaten die statistisch significant is, valt in het experiment op hoe de klassfeer sterk verbetert.

Ook opvallend is dat het vooral de sterke leerlingen zijn die het grootste probleem vormen doorheen de 2 afleveringen. Zij zijn de groep die afhaken, die opeens zich slecht beginnen te gedragen en het langst tijd nodig hebben om aan te passen. De enige vernieuwing die op het einde echt nog steeds niet aanvaard wordt, is het ontbreken van punten. Wel werd het aantal keren dat er punten gegeven wordt, verminderd.

Oja, ben je ook verbaasd hoe low-tech de onderwijsvernieuwing zijn?